آقاي محترم! گريه کن
آقاي محترم! گريه کن
«مرد که گريه نميکنه»، «مرد بايد قوي باشه»، «مرد نبايد درخواست کمک کنه» و جملات مشابه اين هنوز هم در فرهنگ بسياري از خانوادهها پرکاربرد است؛ جملههايي که با روح و روان پسربچههايي که بعدها مرد ميشوند، بازي خطرناکي ميکند.
از گذشته کليشههايي درباره «مردبودن» وجود داشته که مردان را تأمينکننده، کنترلکننده و موجودي «هميشهقوي» معرفي کرده و تجربه نشان داده که اين کليشهها لزوما براي مردان سازنده نبوده است.
افرادي که در نهايت به درک مفاهيمي از جمله «اتکا به خود»، «کنترل» و «اجتناب از هر عملي که زنانه تلقي ميشود»، دست پيدا ميکنند اغلب براي بازگوکردن احساسات و کمکگرفتن از ديگران با مشکل روبهرو ميشوند و به همين علت ميبينيم که بسياري از مردان در برابر کمکگرفتن از مشاور، روانشناس يا حتي مراجعه به پزشک، از خود مقاومت نشان ميدهند.
دکتر محمدرضا ايماني – روانشناس - در اينباره به ايسنا مي گويد: «سلامت رواني و توجه به شاخصهاي آن براي بهبود کيفيت زندگي، يک اصل و ضرورت جدي است. در سلامت رواني از دو بعد شناختي - عاطفي و نگرش نسبت به نشانههاي بدني، موضوعاتي مورد ارزيابي قرار ميگيرد که با دريافت بازخوردهاي آن ميتوان دريافت که سطح سلامت رواني در هر فرد و در هر شاخص به چه ميزان است و آيا سطح استانداردي دارد يا نه.»
وي ادامه ميدهد: «در بعد عاطفي شاخصهايي همچون غمگيني، بدبيني، احساس شکست، فقدان لذت، نارضايتي از خود، تفکرات خودکشي، فقدان علاقه، بيارزشي و فقدان علاقه جنسي مورد بررسي قرار ميگيرد. همچنين احساس گناه، احساسهاي تنبيه، خودانتقادي، گريهکردن، بيقراري، بيتصميمي، فقدان انرژي، تغييرات در الگوي خواب، تحريکپذيري، بياشتهايي، دشواري در تمرکز و خستگيپذيري از شاخصها و نشانههاي بدني سلامت رواني است.»
ايماني ميگويد: «ما بعد از طلاق با اين واقعه مواجهيم که مردان در خودکشي و مشکلات روحي و رواني بسيار آسيبپذيرترند و زماني که اين مسائل مورد توجه قرار نميگيرد، بسياري از چالشهاي ثانويه پديدار ميشود. اما اگر اين مسائل واکاوي شوند و به افراد آموزش دهيم که روش درست را در پيش بگيرند، با اين عوارض روبهرو نميشوند.»
اين روانشناس با بيان اينکه تعداد زناني که به ما مراجعه ميکنند بيشتر از مردان است، توضيح ميدهد: «يکي از خصوصيات بارز زنان، توجه به تمام اجزاي زندگي است و ميتوان گفت اين توجهکردن ناشي از توجه به خانوادهشان ميشود. زنان به شاخصهاي سلامت - چه جسماني و چه رواني - توجه بيشتري نشان ميدهند. اما نبايد فراموش کرد در ابعاد رواني واکنشهايي که به محيط پيراموني ما برميگردد، زنان پذيرش بيشتري براي مراجعه به مشاوره و روانشناس دارند و سازگاري و موفقيت در زندگي براي آنان اهميت بيشتري پيدا ميکند. واکنشهايي که در جامعه ما به لحاظ تاريخي براي مراجعه به مشاور و روانشناس وجود دارد باعث شده مردان پذيرش سختتري داشته باشند. مگر اينکه مردان دچار چالشهاي عميق شوند و بدنبال رفع آن باشند. متاسفانه مردان اين رفتار را ادامه ميدهند تا به بنبست برسند و بعد به فکر ايجاد تغييرات ميافتند که در چنين شرايطي تغييرات بسيار سخت ميشود. توجهکردن به سلامت جسمي هم باز در مردان کمتر است و با توجه به مشاهدات، اغلب مردان زماني به پزشک مراجعه ميکنند که خواهر، همسر يا مادر برايشان از پزشک وقت گرفته است! مراجعه زنان به پزشک براي سلامت جسماني هم بيشتر از مردان است به همين دليل ميبينيم که در شاخص طول عمر و اميد به زندگي هم زنان وضعيت بهتري نسبت به مردان دارند.»
او يادآور ميشود: «با افزايش ميزان استرس و اضطراب، با روانپريشيها روبهروييم که مختص ايران هم نيست بلکه کشورهاي ديگر هم با آن مواجهند. وقتي بار اقتصادي يک خانواده روي دوش مرد است و با مشکل مواجه ميشود قاعدتا با استرسها و ناراحتيهاي بسياري روبهرو خواهد شد. بروز استرس در زنان و مردان متفاوت است و ما شاهد اضطراب و استرس بيشتري در خانمها هستيم به اين دليل که بسيار حساستر و نکتهسنجترند اما در مردان شکل متفاوتي دارد و زماني که دچار استرس و اضطراب ميشوند معمولا دو نوع رفتار دارند؛ يا برونگرا هستند که با نزاع، درگيري، همسرآزاري و کودکآزاري همراه ميشود يا درونگرا هستند و دچار بيقراري و بيخوابي ميشوند و در فرآيند بعدي دست به خودکشي ميزنند.»
اين روانشناس معتقد است: «تا باورداشتهاي فکري و ذهني ما در جامعه تغيير نکند و مردان به خودشان توجه نکنند، اتفاق مثبتي نميافتد.»