اسفنجهاي خليجفارس؛ منبع جديد آنتيبيوتيک
اسفنجهاي خليجفارس؛ منبع جديد آنتيبيوتيک
پژوهشگران با بررسي گونههاي مختلف اسفنج دريايي در سواحل کيش، يک گونه اسفنج را به عنوان کانديداي مناسب براي مطالعات آينده معرفي کردند.
اسفنجها ابتداييترين حيوانات تکسلولي هستند که کف دريا زندگي ميکنند. اين موجودات آب دريا را از طريق کانالهايي وارد بدن خود ميکنند و مواد آلي و ارگانيسمهاي درون آن را هضم ميکنند.
از آنجايي که مقاومت آنتيبيوتيکي در عفونتهاي بيمارستاني، امروزه تبديل به يک معضل جهاني شده، يافتن مواد ضد ميکروبي از منابع مختلف بسيار مورد توجه است. پژوهشهاي مختلف نشان داده که اسفنجهاي دريايي فعاليت ضد ميکروبي اميدوارکنندهاي دارند.
از آنجا که در مورد خواص ضد ميکروبي اسفنجهاي دريايي ايران مطالعات زيادي انجام نشده، پژوهشگران دانشکده پزشکي و داروسازي دانشگاه علوم پزشکي ايران فعاليت ضد ميکروبي اسفنجهاي سواحل جزيره کيش را مورد مطالعه قرار دادند. در اين مطالعه «سيد حسن سراج» و «سيده ژاله هاشمي»؛ به همراه همکارانشان مشارکت داشتند.
براي انجام اين مطالعه پنج گونه اسفنج در سالهاي ???? تا ???? از سواحل کيش جمعآوري شد و پژوهشگران در آزمايشگاه از آنها عصارهگيري کردند. عصاره اين اسفنجها براي آزمايشات ضد ميکروبي مورد استفاده قرا گرفت.
در اين مطالعه مشخص شد اسفنج Fascaplysinopsis reticulate روي همه باکتريهاي گرم مثبت (باکتريهاي گرم مثبت شامل گروهي از باکتريها مي شوند که در برابر رنگآميزي گرم واکنش مثبتي دارند و معمولاً فاقد غشاي خارجي هستند) بررسيشده و ?? درصد از باکتريهاي گرم منفي موثر بود. (گرم منفي يکي از انواع باکتري است. اين نوع باکتري ها که در هنگام رنگآميزي گرم به رنگ سرخ ديده ميشوند، در مقايسه با باکتريهاي گرم مثبت، به خاطر ديواره نفوذ ناپذيرشان به آنتيبيوتيکها مقاومترند).
همچنين اين اسفنج اثر مناسبي بر روي باکتري مقاوم «استافيلوکوکوس اورئوس» و «انتروکوکوس» داشت.
همچنين در اين مطالعه مشخص شد که اسفنجهاي بررسي شده در اين مطالعه، در برابر قارچها اثر قابل توجهي نداشتند .
پژوهشگران اين مطالعه با توجه به نتايج بهدست آمده ميگويند: اسفنج Fascaplysinopsis reticulate جمعآوري شده از سواحل جزيره کيش به عنوان کانديداي مناسب مطالعات آينده براي جداسازي ترکيبات موثر ضد باکتريايي معرفي ميشود. ديگر اسفنجهاي مورد مطالعه در اين پژوهش، اثرات متوسط تا بياثر روي باکتريها داشتند و کانديداي مناسبي براي مطالعات بيشتر نيستند.
نتايج اين مطالعه آذرماه ???? به صورت مقاله علمي پژوهشي با عنوان «اثرات ضد ميکروبي تعدادي از اسفنجهاي دريايي خليجفارس» در دو ماهنامه طب جنوب، زير نظر پژوهشکده زيست-پزشکي خليج فارس، منتشر شده است