نامگذاري روز حجاب و عفاف

مفداايران- بيست و يکم تيرماه سالروز قيام مردم مشهد عليه کشف حجاب به عنوان روز عفاف و حجاب نامگذاري شده است. روزي که دژخيمان رضاخان مردم معترض به کشف حجاب را درمسجد گوهرشاد به خاک و خون کشيد.

توطئه‌ي کشف حجاب

يکي از پليدترين توطئه‌هاي دشمنان اسلام در تاريخ معاصر، توطئه‌ي کشف حجاب است. رضاخان- که با طرح کودتاي سوم اسفند ???? و با حمايت و هدايت انگليسي‌ها بر سر کار آمد- درصدد اجراي تز اسلام‌زدائي و جايگزيني ارزش‌هاي ليبراليستي در جامعه بود. از مهم‌ترين جلوه‌هاي اين طرح، پديده‌ي کشف حجاب بود. براي آماده ساختن زمينه‌ي کشف حجاب، مجلس، در ششم دي‌ماه ???? قانون متحدالشکل نمودن البسه را تصويب کرد که بر اساس آن، پوشيدن کت و شلوار و کراوات و کلاه فرنگي، براي مردان الزامي شد.

تلاش‌هاي رضاخان، باعث شد تا عده‌اي از زنان غرب‌زده، به‌ويژه زنان درباري و دولتمردان، به صورت بي‌حجاب يا بدحجاب، در مجامع و معابر عمومي ظاهر شوند و مردم نيز تحت تأثير اختناق و ظلم رضاخاني، حساسيت لازم را از خود نشان ندادند.

در سال ???? رضاخان عازم ترکيه شد و با مشاهدي تغييراتي که رژيم لائيک ترکيه به رهبري مصطفي‌کمال‌آتاتورک در جهت غربي کردن جامعه‌ي مسلمان ترکيه اجرا کرده بود، تحت تأثير قرار گرفت و شديدتر از گذشته، در راستاي اسلام‌زدائي و به‌ويژه حجاب‌زدائي گام برداشت. در بهمن ????، در افتتاح دانشگاه تهران، به دختران دستور دادند که بدون حجاب به تحصيل مشغول شوند.

به بهانه تمدن
رضاشاه در ?? آذر ???? به محمود جم که در پي استعفاي فروغي از سمت نخست وزيري جايگزين وي شده بود گفت: «اين چادر چاقچورها را چطور مي شود از بين برد؟ نزديک دو سال است که اين موضوع، سخت مرا به خود مشغول داشته است؛ خصوصاً از وقتي که به ترکيه رفتم و زن هاي آنها را ديدم، ديگر از هرچه زن چادري است بدم آمده است. اصلاً چادر و چاقچور دشمن ترقي و پيشرفت مردم است...».
وزير گفت: اگر شخص اعلي حضرت همايوني پيش قدم شوند، مردم همه تأسي خواهند کرد؛ که از قديم گفته اند: «الناس علي دين ملوکهم»، شاه پس از شنيدن سخنان او چند لحظه تأمل کرد و در حالي که به نظر مي رسيد قبلاً در اين زمينه هماهنگي شده است، پاسخ داد: بسيار خب! ديگران که اقدام نمي کنند، من پيرمرد حاضرم جلو بيفتم و سرمشق شوم!

گوهرشاد در خون
رضاشاه در آغاز اجراي برنامه هاي ضداسلامي خود، دستور داد درشکه چي هاي مشهد و رفتگران تهران کلاه شاپو (کلاه تمام لبه فرنگي) بر سر گذارند. اجراي اين برنامه از ابتدا خرداد ????، علاوه بر شايعات مربوط به کشف حجاب، در مشهد تلاطمي ايجاد کرد. سرانجام آيت الله قمي پس از مشورت با تعدادي از رجال و روحانيان، براي جلوگيري از کشف حجاب و استفاده از کلاه شاپو، در ? تير ???? به تهران سفر کرد.

محاصره محل اقامت ايشان در شهر ري از سوي حکومت، يکي از عوامل اصلي خشم و خروش مردم مشهد گرديد و به کشتار بيرحمانه در مسجد گوهرشاد در ?? تيرماه انجاميد. آيت الله قمي مدتي پس از اين کشتار، به عتبات عاليات تبعيد شد و مأموران شهرباني درصدد دستگيري دوستداران ايشان از جمله شيخ محمدتقي بهلول برآمدند. شيخ محمدتقي بهلول براي پيگيري اوضاع و جويا شدن از احوال شيخ قمي به مشهد رفته بود که مأموران شهرباني، در پي مداخله زائران و خدام براي فراري دادن وي، او را در صحن کهنه زنداني کردند. ولي مردم در صحن جمع شدند و با حمله به مأموران، ايشان را آزاد کردند.

بهلول به مسجد گوهرشاد رفت و در آنجا به مبارزه خود ادامه داد. با اينکه شهرباني چندين بار وارد عمل شد و حکم متفرق شدن مردم را داد، نتيجه اي نگرفت تا اينکه به درخواست استاندار، فرمانده لکشر، مأموريت را به هنگ پياده داد و آنها اطراف مسجد و حرم را محاصره کردند و تعداد زيادي از زوار (دو هزار نفر) را به قتل رساندند.

به جرم عفاف
در دوران کشف حجاب، بسياري از بانوان که نمي خواستند بدون حجاب خارج شوند، در خانه ها ماندند و عده اي فقط شب ها رفت و آمد مي کردند و در برخي خانه ها به ناچار حمام ساخته شد. کساني هم که امکانات بيشتري داشتند، فرار را بر قرار ترجيح دادند و ترک ديار کردند.