گروه طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه ايران؛ فعال در حوزه تحقيق و توسعه
توليد دستگاه شبيه ساز تحريکات مکرر مغزي، الکترود تست عصب پودندال، دستگاه ويبراتور براي توانبخشي پارکينسون و ارتوز درمان خشکي انگشت، نمونه هايي از چندين اختراع ثبت شده در گروه طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي ايران است؛ اين گروه در تحقيق و توسعه دستگاه هاي الکترودياگنوز ساخت داخل کشور نيز همکاري داشته است.
درخصوص معرفي گروه هاي آموزشي دانشکده پزشکي، گفتگويي با دکتر غلامرضا رئيسي؛ مديرگروه طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي ايران انجام شده است.
با سلام لطفا مختصري درخصوص خود و سابقه حضور در دانشگاه توضيح بفرماييد؟
دکتر غلامرضا رئيسي هستم، فارغ التحصيل دانشگاه علوم پزشکي شيراز، داراي رتبه برتر بورد کشوري سال ???? و عنوان پزشک نمونه در کشور به انتخاب سازمان نظام پزشکي در سال ????، که در حال حاضر رتبه استادي دارم. از سال ???? عضو هيئت علمي در دانشگاه علوم پزشکي ايران هستم و با همکاري ساير اساتيد، گروه طب فيزيکي و توانبخشي را در سال ???? تشکيل داديم.
تعداد دانشجويان مشغول به تحصيل در گروه در تمامي مقاطع (ارشد، دکترا، پزشکي عمومي، دستيار تخصصي و فوق تخصصي) به تفکيک چند نفر هستند؟
در حال حاضر ?? دستيار تخصصي در گروه حضور دارند و ماهيانه کارورزان براي دوره دو هفته اي حضور پيدا مي کنند.
 لطفا نقاط قوت و ضعف گروه خود را نسبت به ساير دانشگاههاي علوم پزشکي مطرح کشور (از لحاظ سابقه، تجهيزات و امکانات، نوآوريها، اختراعات، دستاوردها و...) توضيح دهيد.
گروه طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي ايران ?? عضو هيئت علمي شامل دو استاد و سه دانشيار دارد که چهار نفر عضو هيئت بورد طب فيزيکي و طب سالمندي بوده و دو عضو هيئت علمي داراي فلوشيپ هستند. اين گروه يکي از بهترين گروههاي طب فيزيکي و توانبخشي در سطح کشور بوده که تا کنون ?? فارغ التحصيل داشته است. آموزش فعال در بيمارستانهاي فيروزگر، رسول اکرم (ص)، شفايحيائيان، حضرت فاطمه (س) و علي اصغر، تمام ديسيپلين هاي طب فيزيکي را پوشش مي دهد. گروه داراي تخت بستري در بيمارستان فيروزگر نيز مي باشد که بيماران نيازمند به توانبخشي بستري شده و دستياران با روند بستري توانبخشي نيز آشنا مي شوند. همچنين گروه داراي امکانات مختلف مورد نياز رشته نيز هست. مرکز خيريه حمايتي بيماران سکته مغزي نيز با تلاش اساتيد گروه تشکيل شده و در اين زمينه پيشرو مي باشد.
در مرکز تحقيقات بيماريهاي عصبي عضلاني اسکلتي، تحقيقات با کيفيت بالا در حال انجام است. از جمله، بخشهاي فعال تحقيقاتي که در سطح بين المللي در حال خدمت و پژوهش مي باشد مي توان به مواردي نظير توانبخشي کف لگن، نورومدوليشن، مداخلات درد و الکترودياگنوز اشاره کرد.
فارغ التحصيلان دانشگاه علوم پزشکي ايران هر ساله جزو رتبه هاي موفق بورد تخصصي بوده اند و در حال حاضر تعدادي از آنها به عنوان هيئت علمي در دانشگاههاي ايران، تهران، شهيد بهشتي، همدان، اهواز، يزد و کاشان مشغول به فعاليت هستند.
تا کنون چند اختراع از گروه ثبت شده و برخي از آنها در مقالات تحقيقاتي مورد استفاده قرار گرفته اند. به عنوان مثال توليد دستگاه شبيه ساز تحريکات مکرر مغزي، توليد الکترود تست عصب پودندال، توليد دستگاه ويبراتور براي توانبخشي پارکينسون و ارتوز درمان خشکي انگشت را مي توان نام برد. اين گروه در تحقيق و توسعه دستگاههاي الکترودياگنوز ساخت داخل کشور نيز همکاري داشته است.
 اهداف بلند مدت، ميان مدت و کوتاه مدت گروه خود را شرح دهيد و بيان کنيد در جهت حرکت به سمت دانشگاههاي نسل سوم در ? سال آينده، چه برنامه اي داريد؟
گروه طب فيزيکي و توانبخشي در ارزيابي مزيت رقابتي در سطح دانشگاه حوزه هاي دانشي منتخب قرار داشته و با توجه به برنامه ريزي بلند مدت انجام شده تلاش مي کند به سطح بالاتري در استانداردهاي بين المللي در آموزش و پژوهش دست يابد.
راه اندازي برنامه هاي فلوشيپ رشته طب فيزيکي و توانبخشي، جذب دستياران پژوهشي، گسترش دوره هاي کوتاه مدت آموزشي، گسترش بخشهاي بستري توانبخشي، افزايش همکاريهاي بين المللي در آموزش و تحقيقات و جذب دستياران بين المللي از مهمترين برنامه هاي گروه مي باشد.
درخصوص امکانات گروه در زمينه درآمدزايي، چه پتانسيل‌هايي وجود دارد و چه اقداماتي تا کنون انجام شده است؟
علاوه بر جذب بودجه از ساير منابع و کمک افراد خير، بخش طب فيزيکي و توانبخشي داري پتانسيل بالايي در ارائه خدمات و توليد دستگاههاي تشخيصي درماني است. همچنين در بخش آموزش در سطح کشوري يا بين المللي، گروه داري پتانسيل بسيار بالايي است.

 اگر فعاليت مشترکي با ساير گروههاي آموزشي (با ارجحيت ارتباط علوم پايه و بالين) وجود دارد، توضيح داده و در غير اين صورت، در خصوص امکان برقراري اين‌گونه فعاليتها و راهکار آن، شرح مختصري مبذول فرمائيد.
گروه طب فيزيکي و توانبخشي همکاري آموزشي و تحقيقاتي با گروههاي مختلف از جمله در بخش سلولهاي بنيادي دارد. ساير همکاريهاي آموزشي و تحقيقاتي با توجه به ماهيت رشته، با گروههاي آموزش پزشکي، کاردرماني، فيزيوتراپي، ژنتيک، پاتولوژي، ارتوپدي، پزشکي اجتماعي، جراحي اعصاب، ارتوپدي فني، بخش جراحي کولورکتال، گوارش، زنان، درد، بيوشيمي و مهندسي پزشکي بوده و بر اساس آخرين ارزيابي، ?? درصد از مقالات گروه نيز با همکاري بين المللي بوده است.
در راستاي ارتقاء وضعيت رفتار حرفه‌اي (Professionalism)، چه فعاليت‌هايي در گروه شما تا کنون صورت گرفته، در حال حاضر وضعيت به چه صورت است و چه برنامه‌هايي براي آينده داريد؟
بخش طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه علوم پزشکي ايران از ابتداي تشکيل، درخصوص رفتار حرفه اي و آموزش اهميت ويژه اي قايل بوده به طوري که مکررا موارد مرتبط پايش شده و چند تحقيق نيز در اين زمينه به صورت پايان نامه انجام و در مجلات بين المللي وکشوري چاپ شده است.
لطفا افراد شاخص و پيشکسوت گروه (از لحاظ اخلاقي، علمي و...)، که در حال حاضر مشغول به کار بوده و يا باز نشسته شده‌اند، را نام برده، شرح مختصري از عملکرد و نکات برجسته ايشان را بيان نماييد.
دانشگاه علوم پزشکي ايران قديمي ترين مراکز طب فيزيکي و توانبخشي کشور را در بيمارستان شفايحيائيان و فيروزگر داشته است. متاسفانه مدتي فعاليتهاي اين رشته متوقف مانده بود که با تشکيل گروه در سال ???? مجددا اين رشته در دانشگاه فعال شد.
خوشبختانه اساتيد گروه جزو افراد شاخص در سطح کشوري و بين المللي هستند. دکتر بيژن فروغ که داري رتبه استادي بوده و پيشکسوت گروه هستند و مدتها در سمت مدير گروه تلاش زيادي در توسعه گروه داشته اند دکتر کورش منصوري براي چند سال عضو هيئت بورد طب ورزشي بودند و در انجام تست الکترودياگنوز بر روي مدلهاي حيواني جز افراد شناخته شده کشوري هستند. دکتر طناز احدي در توانبخشي زنان و بيماريهاي کف لگن جزو افراد شناخته شده ملي و بين المللي مي باشند. دکتر مدني و آقاي دکتر بابايي دوره هايفلوشيپ خارج از کشور گذرانده اند. همچنين دکتر سجادي مدير گروه طب سالمندي مي باشند. دکتر يوسفي در زمان کرونا منشا خدمات زيادي، به خصوص در جذب بودجه و امکانات از طريق خيرين بوده و فعاليت زيادي در اين خصوص داشته اند.
راهکارهاي ارتقاء همه جانبه اعضاء هيئت علمي از نظر شما چيست؟
به نظر من مهمترين عامل در ارتقاء همه جانبه اعضا هيئت علمي، داشتن آرامش در گروه در کنار جو عمومي پيشرفت و توسعه است. انسجام گروه باعث مي شود حتي در مواردي که يک عضو با مشکلي برخورد کند، با کمک گروه بر مشکلات غلبه کند. با اين حال شرايط اقتصادي دشوار اعضاي هيئت علمي به خصوص افراد جوان مهمترين دغدغه اين روزها است.
 در يک نظام ارزيابي همان طور که عضو هيئت علمي بايد پاسخگوي مديران باشد، مديران نيز بايد پاسخگوي اعضاء هيئت علمي باشند. از ديدگاه شما ارزيابي مدير گروه با چه معيارهايي و چگونه بايد انجام شود؟
خوشبختانه مديران گروه انتخابي مي باشند و بر اساس راي گيري در گروه انتخاب مي شوند. بهترين معيار ارزيابي مدير گروه اعضاي هيئت علمي گروه و نقطه نظر آنها است.
با توجه به شيوع پاندمي کوويد -?? چه تغييراتي در محتوا و روند آموزش و پژوهش در گروه شما ايجاد شده است؟
اگرچه کاهش تعداد موارد سرپايي و بستري باعث کاهش مواجهه عملي با بيماران شد اما برگزاري منظم کلاسهاي تئوري، ژورنال کلاب و بررسي مورد و بحث آنلاين باعث شده که علاوه بر جمع آوري مجموعه بسيار خوبي از فيلمهاي با کيفيت از اساتيد و دستياران، وقت دستياران در رفت و آمد به بيمارستان براي شرکت در کلاس کمتر تلف شود. به علاوه برگزاري آزمون آسکي و کتبي در مرکز آزمون دانشگاه تجربه بسيار خوبي بود. متاسفانه زيرساختهاي دانشگاه در برگزاري کلاسها هنوز مناسب نيست که اميدوارم در آينده بهتر شود. با وجود تمام موارد فوق، سعي شد در بالين، علي رغم تعداد کم بيماران، حداکثر آموزش در اين دوران داده شود.
آيا به لحاظ ارتباط رشته در گروه شما تحقيقاتي درخصوص پاندمي کوويد -?? صورت گرفته است؟ اگر پاسخ شما مثبت است لطفا موضوع اين تحقيقات را نام برده، توضيح بفرمائيد نتيجه تحقيقات در اين خصوص آيا به توليد محصول نيز منجر شده است يا خير؟

متاسفانه بسياري از مراجعين ما از دسترسي به خدمات توانبخشي محروم شدند که با همت اساتيد، طرح توانبخشي از راه دور يا تله ريهب در بخش راه اندازي شد که در مرحله اول به بيماران سکته مغزي سرويس داده مي شود. همچنين افراد مبتلا به کوويد به خصوص افرادي که بستري مي شوند از ابتدا نيازمند خدمات توانبخشي به خصوص توانبخشي ريوي هستند. از ابتداي همه گيري کويد ??، فيلمهاي آموزشي براي بيماران در اين خصوص تهيه و به آنها ارائه شد.
در طولاني مدت نيز افراد مبتلا به عوارض کوويد، نيازمند خدمات توانبخشي هستند. تحقيقات متعددي در اين زمينه در بخش طب فيزيکي و توانبخشي در جريان است که بر عوارض نورو ماسکولار، سارکوپني و سندرومهاي درد مزمن متمرکز بوده که هنوز نتايج آن منتشر نشده است.
اگر پاندمي کرونا به طور مستقيم بر بيماران مراجعه کننده شما تاثير گذاشته است، توصيه شما به مردم چيست؟
توصيه مي کنيم براي موارد ضروري به مراکز درماني مراجعه کنند و درخواست عکس، آزمايش و... غير ضروري نکنند. با اين حال نبايد ترس از بيماري باعث شود در مواردي که ضرورت دارد از مراجعه خوداري کنند.
به نظر شما تحقيق و پژوهش درشرايط فعلي جهان (با توجه به پاندمي کرونا) بايد به کدام جهت حرکت کند؟
در برخي موارد با توجه به اينکه پيگيري بيماران به صرف انجام تحقيق، در شرايط کرونا گاهي حتي اخلاقي نيست، در گروه ما تمرکز بيشتري بر تحقيقات مرور سيستماتيک و متاآناليز بوده است.
به نظر شما ارتباط گروههاي پايه و باليني تا چه حد ممکن است ما را در جهت مهار پاندمي کرونا ياري کند؟
مشارکت با گروههاي علوم پايه و ساير گروههاي باليني يک ضرورت اجتناب ناپذير است.
 لطفا يک پيام آموزشي براي عموم مخاطبان در حوزه مربوطه ارائه کنيد.
بايد سعي کنيم حتي در بدترين شرايط، از اهداف متعالي خود دور نشويم. مثلا گروه ما در دوران همه گيري، با توسعه آموزش مجازي توانست مجموعه آموزشي بسيار خوبي براي دستياران مهيا کند که تا چند سال آينده مي توان از آن استفاده کرد.
 
پيام شما براي دانشجوياني که تازه وارد اين رشته شده‌اند و يا قصد وارد شدن به اين رشته را دارند، چيست؟
دانشجويان در زمان انتخاب هر رشته اي، بايد حتما از قبل با اساتيد و دستياران مشورت کنند و حتي در صورت امکان يک دوره را در بخش بگذرانند. گروه طب فيزيکي و توانبخشي دانشگاه ايران هر ساله قبل از انتخاب رشته، از دستياران دعوت مي کند که در بخش حضور يابند و علايق و توانايي هاي خود را بسنجند. خوشبختانه تا کنون دستيار انصرافي نداشته ايم و همه دستياران علاقه مند بوده اند.