شب یلدا یکی از سنتهای زیبای ایرانیان
شب یلدا یکی از سنتهای زیبای ایرانیان است که خانواده در این شب دور هم جمع میشوند و یکی از آداب این شب خواندن اشعار زیبا و تفال زدن به حافظ شیرازی است. شب یلدا یا شب چله که یکی از کهنترین جشنهای ایرانی است، آخرین شب از فصل پاییز و بلندترین شب سال است. درست از فردای این شب؛ یعنی اول دی ماه چله بزرگ زمستان آغاز میشود که تا تا دهم بهمن ماه طول میکشد و پس از آن چله کوچک آغاز میشود و تا اول ماه اسفند ادامه دارد. یلدا در لغت، واژهای سریانی به معنای تولد و زایش است. برخی از باستان شناسان با توجه به نقوش برجسته روی سفالینههای کشف شده، قدمت شب یلدا را مربوط به هفت هزار سال پیش میدانند. ابوریحان بیرونی از شب یلدا با نام «میلاد اکبر» یاد میکند که منظور همان میلاد خورشید است؛ زیرا پس از این شب، روزها به تدریج بلندتر میشوند.
شب یلدا که از سنتهای زیبای فرهنگی ایرانیان است، نزد شاعران همواره بهانهای برای سرودن اشعار زیبا و عاشقانه بوده است؛ زیرا ویژگی مهم شب یلدا که طولانی بودن آن است، به نوعی آن را برای عاشقان سخت و غمناک میکند؛ همچنین تشبیه زلف سیاه معشوق به شب یلدا یک تشبیه پرکاربرد است که بیشتر در شعر شاعران کلاسیک شعر فارسی دیده میشود.
چون اناری به سر سفره پاییز شدم
دانه دانه ز غم عشق تو لبریز شدم
شب یلدا و کمی شعر و کمی نغمه تار
باز هم شاعر این شعر ترانگیز شدم
خوشتر آن است که یلدا به محبت گذرد
ورنه عمریست که با درد گلاویز شدم
حالیا خوشتر از این منع چه باشد که دگر؟
ز هر آن چیز به جز عشق تو پرهیز شدم
دولت شعر چنین خواست که با طبع لطیف
نزد صاحب هنران، شکر، شکرریز شدم...