مفداايران- به گزارش ايمنا هدف از نامگذاري روز جهاني اهداي خون (World Blood Donor Day - WBDD) افزايش فرهنگ اهداي خون براي اهداي زندگي به افرادي است که نيازمند خون و فرآورده‌هاي آن هستند.

تاريخ روز جهاني اهداي خون

هر سال روز ?? ژوئن روز جهاني اهداي خون ناميده مي‌شود، ?? ژوئن ???? برابر با ?? خرداد ???? است.

تاريخچه روز جهاني اهداي خون

سازمان بهداشت جهاني، جامعه بين‌المللي انتقال خون، انجمن بين‌المللي صليب سرخ و هلال احمر و اتحاديه بين‌المللي سازمان‌هاي اهداکنندگان خون به اتفاق از سال ???? ميلادي (????) ،?? ژوئن را روز جهاني اهداکننده خون نامگذاري کردند و از همه کشورها خواستند در اين روز براي بزرگداشت اهداکنندگان برنامه‌ريزي نمايند. اين روز به مناسبت سالروز تولد کارل لنداشتاينر کاشف گروه‌هاي خوني و برنده جايزه نوبل در سال ???? انتخاب شد.

شعار روز جهاني اهداي خون

روز جهاني اهدا خون هرسال يک مضمون و درون مايه و شعار دارد، «خون سالم براي همه» موضوع روز اهداي خون در سال ???? و «براي شخص ديگري در آنجا باشيد» موضوع روز اهداي خون در سال ???? بود.

شعار روز جهاني اهداي خون ????

مضمون و درون مايه روز اهداي خون در سال ???? «خون سالم، نجات بخش زندگي» و شعار روز اهداي خون ???? عبارت است از «اهدا خون براي جهاني سالم تر»

اهداي خون چيست؟

اهداي خون هنگامي رخ مي‌دهد که يک فرد سالم به طور داوطلبانه مقدار مشخصي از خون خود را در يک مرکز انتقال خون هديه مي‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمايش‌هاي غربالگري و تأييد سلامتي به منظور تهيه فراورده‌هاي خوني مورد استفاده قرار مي‌گيرد، يا از طريق بانک خون مراکز درماني به افراد ديگر تزريق مي‌شود.

شرايط اهداي خون

• حداقل سن ?? سال تمام و حداکثر ?? سال (اهداکنندگان مستمر تا ??)


• حداقل وزن ?? کيلوگرم


• فواصل اهدا خون هر ? هفته يک بار مشروط به آنکه تعداد دفعات آن در طول يکسال براي آقايان از ? بار و براي خانم‌ها از ? بار تجاوز ننمايد.


• همراه داشتن اصل کارت شناسايي (شناسنامه، گواهينامه، گذرنامه و براي اهداکنندگان بار اول کارت ملي الزامي است)


• در صورت وجود سابقه موارد زير حتماً پزشک انتقال خون را در جريان قرار دهيد:
  
  
  
  • آلرژي‌ها: تب يونجه و....
  
  
  • مصرف دارو
  
  
  • سابقه بيماري‌هاي قلبي و عروقي ريوي کليوي کبدي
  
  
  • سابقه تزريق خون و فرآورده‌هاي آن
  
  
  • سابقه غش صرع تشنج
  
  
  • سابقه اعتياد به مواد مخدر تزريقي
  
  
  • سابقه اعمال جراحي
  
  
  • سابقه رفتارهاي پر خطر مثل تماس جنسي خارج از چارچوب خانواده
  
  
  • سابقه خال‌کوبي، حجامت و تتو
  
  
  • سابقه زردي يا يرقان در خود و خانواده
  
  
  • مسافرت به مناطق آندمي مالاريا
  
  
  
  

مراحل اهداي خون

?- ثبت نام در سيستم که شامل ثبت مشخصات فردي است.

?- غربالگري پزشکي که شامل مصاحبه پزشک و انجام معاينات ساده (اندازه‌گيري وزن، فشار خون، نبض و درجه حرارت بدن) با هدف تأييد صلاحيت پزشکي اهداکننده براي اهداي خون است. در اين مرحله پرسش‌هايي از طرف پزشک، در مورد تاريخچه پزشکي مطرح مي‌شود که پاسخگويي دقيق و صحيح به اين سوالات، منجر به ارتقاي سلامت خون‌هاي اهدايي و حفظ سلامت خود فرد اهداکننده، در حين اهداي خون خواهد گرديد.

?- آزمايش غلظت خون که با نظر پزشک مستقر در واحد اهداي خون، آزمايشات ساده‌اي براي اندازه‌گيري هموگلوبين خون و غلظت آن انجام مي‌گيرد.

?- خود حذفي که در اين مرحله فرد از طريق مطالعه جزوات ويژه خود حذفي و راهنمايي‌هاي پزشک معاينه، از مواردي که سلامت خون و فرآورده‌هاي خوني را به خطر مي‌اندازد مطلع خواهد شد تا در صورت هرگونه شکي در مورد سلامت خونش، از اهداي خون انصراف نمايد.

?- خون‌گيري که شامل استريل کردن ناحيه چين آرنج، ورود سوزن خون‌گيري، دريافت خون و خارج کردم سوزن است. کل مرحله خون‌گيري از زمان خوابيدن روي تخت تا خارج کردن سوزن خون‌گيري، حدود ?? تا ?? دقيقه طول مي‌کشد.

?- نيرو بخشي که شامل دقايقي استراحت همراه با مراقبت کادر پزشکي از اهداکننده و پذيرايي مختصر با آب ميوه و شيريني است.

مقدار اهداي خون

حجم خون جمع‌آوري شده در اکثر کشورها، ??? ميلي ليتر يعني کمتر از ?? درصد حجم کل خون است (يک فرد بالغ به طور متوسط ?/? تا ?/? ليتر خون دارد). در بعضي کشورها ??? ميلي ليتر خون گرفته مي‌شود. بدن انسان مايع از دست رفته را بين ?? تا ?? ساعت جبران مي‌کند. گاهي اين زمان تا ?? ساعت هم طول مي‌کشد ميزان گلبول قرمز خون از دست رفته ظرف مدت ? هفته جايگزين مي‌شود و ميزان آهن خون طي مدت ? هفته جايگزين مي‌شود.

اهداي خون مستمر

وجود ذخيره منظمي از خون ضروري است چرا که عمر گلبول قرمز فقط ?? روز و پلاکت ? روز پس از اهداي خون است و بعد از اين مدت نمي‌توان از آن استفاده کرد. هنگامي که مردم به طور منظم خون اهدا کنند، سرويس انتقال خون مي‌تواند جمع‌آوري خون را به نحوي طراحي نمايد که به طور عادي مقدار کافي از هر گروه خوني جهت رفع نيازهاي کشور در دسترس باشد.

اهداکنندگان مستمر داوطلباني سالم‌تر از ديگر اهداکنندگان هستند زيرا اهميت خون سالم را درک مي‌کنند. همچنين احتمال پاسخگويي اهداکنندگان مستمر به اهداي خون در مواقع اضطراري بيشتر است.

عوارض اهداي خون

سرگيجه، احساس ضعف، سبکي سر و تهوع از جمله عوارضي است که بلافاصله پس از اهداي خون ممکن است رخ دهد و معمولاً زياد طول نمي‌کشد.

مزاياي اهداي خون

علاوه بر کسي که خون اهدايي را دريافت مي‌کند، خود اهداکننده نيز از اين جريان سود مي‌برد:

کاهش سطح آهن

آهن ماده‌اي معدني است که بدن براي توليد گلبول‌هاي قرمز خون به آن نياز دارد. با اين حال، آهن بيش از حد مي‌تواند با تأثير بر اندام‌هاي مختلف بدن مثل کبد و قلب و نحوه کارکرد آنها براي سلامت شخص مضر باشد.

شناسايي عوارض جانبي سلامتي

هر فردي که خون اهدا مي‌کند، يک معاينه فيزيکي ساده و تست خون کوتاه قبل از دادن خون انجام مي‌دهد. در نتيجه اين امکان وجود دارد که فرد بتواند نگراني‌هاي سلامتي ناشناخته را به عنوان بخشي از فرآيند اهداي خون تشخيص دهد. البته يک فرد هرگز نبايد از اهداي خون براي پيدا کردن بيماري‌هاي مربوط به خون مانند هپاتيت B، هپاتيت C و يا HIV استفاده کند.

سوزاندن کالري

اهداي خون ??? کالري را مي‌سوزاند.

احساس ارزشمند بودن

اهداي خون قدرت تأثير گذاشتن بر سه نفر را دارد که براي زنده ماندن به خون نياز دارند. دانستن اينکه آنها براي زندگي ديگران تفاوت ايجاد کرده‌اند مي‌توانند استرس فرد را کاهش دهد و باعث شود که آنها احساس بهتري نسبت به خودشان داشته باشند.

مصرف کنندگان خون در ايران

مصرف کنندگان اصلي خون و فرآورده‌هاي آن در ايران شامل بيماران تالاسمي، بيماران مبتلا به انواع هموفيلي، بيماران دياليزي، بيماران نيازمند به جراحي‌هاي بزرگ (مثل جراحي قلب، کليه، مغز استخوان و زنان)، مبتلايان به بيماري‌هاي خونريزي دهنده، نوزادان مبتلا به زردي ناشي از ناسازگاري خون مادر و جنين، پيوند اعضا، سوختگي‌هاي شديد، کم خوني‌هاي مزمن و انواع سرطان به ويژه در مرحله شيمي درماني هستند.

سازمان انتقال خون ايران

سازمان انتقال خون در سال ???? با هدف سامان بخشيدن به وضع آشفته خون رساني و به منظور ترويج فرهنگ اهدا، تهيه و تأمين خون و فرآورده‌هاي سالم، مطمئن و رايگان براي رفع نياز بيماران نيازمند به ويژه مبتلايان به تالاسمي، هموفيلي و لوسمي (سرطان خون) تأسيس شد.

اهداف سازمان انتقال خون شامل مشارکت در مراقبت از بيماران، تأمين خون سالم و کافي، بسيج اهدا کنندگان داوطلب، همکاري با بيمارستان‌ها در حل مشکلات انتقال خون و گسترش شبکه پايگاه‌هاي انتقال خون است. اين سازمان، جمع‌آوري و توزيع خون و فرآورده‌هاي آن را از طريق مراکز اهدا خون در سراسر کشور بر عهده دارد.

آمار اهداي خون در ايران

سالانه در کشور ما نزديک به سه ميليون و ??? هزار واحد خون و فرآورده از سازمان انتقال خون به مراکز درماني بيمارستاني توزيع مي‌شود. ?? درصد از خون اهدايي مردم به مصرف بيماران خاص و تالاسمي مي‌رسد.

کرونا و اهداي خون

شيوع ويروس کرونا سبب شده تا بسياري از افراد از ترس ابتلاء به بيماري، مراجعه کمتري به مراکز انتقال خون داشته باشند. در حالي که مراکز انتقال خون ضمن رعايت پروتکل‌هاي بهداشتي تاکيد دارند کرونا يک بيماري تنفسي است و اهداي خون خطري را براي افراد اهدا کننده نخواهد داشت.

پلاسما درماني اين روزها به عنوان روشي براي شکست کرونا شناخته مي‌شود. افراد بهبود يافته از بيماري کرونا مي‌توانند براي اهداي پلاسما به آنجا مراجعه کنند.