به گزارش مفداايران؛ دکتر سيد بهنام الدين جامعي در گفت وگو با روابط عمومي دانشگاه به مناسبت هفته کتاب و کتابداري گفت: تقارن اين مصاحبه با هفته کتاب و کتابداري بسيار ارزشمند است، بدين مناسبت مراسمي در کتابخانه مرکزي برگزار شد و به صورت وبيناري نيز براي کتابداران کتابخانه هاي تابعه، طي اين دو مراسم از کتابداران تقديرو تشکر به عمل آمد.
وي ادامه داد: فرصت را مغتنم مي شمارم و اين روز را به کتابداران دانشگاه و ساير افرادي که در کتابخانه ها در کنار همديگر وظيفه خطير اطلاع رساني و آگاهي بخشي را بر عهده دارند از طرف رياست دانشگاه، معاونت تحقيقات و فن آوري و خودم تبريک عرض مي کنم.
 عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشکي ايران ادامه داد: اعتقاد دارم کتابداران اين کتابخانه نيروهاي پرتلاشي هستند که اثرگذاري و تلاش شان در حوزه اطلاع رساني به اعضا هيئت علمي و دانشجويان بسيار است اما کمتر ديده مي شوند و کمتر مورد توجه قرار مي گيرند.  
 جامعي درباره تاريخچه کتابخانه مرکزي دانشگاه علوم پزشکي ايران عنوان کرد: کتابخانه دانشگاه علوم پزشکي ايران در سال ???? تاسيس مي شود يعني زماني که اينجا به عنوان مرکز پزشکي ايران و با عنوان سابق آن، مرکز پزشکي شاهنشاهي شکل مي گيرد، وقتي ايده اين مرکز پيش از انقلاب اسلامي شکل مي گيرد نخستين ساختار تشکيلاتي آن که تشکيل مي شود کتابخانه مرکزي دانشگاه بود که در همان زمان، اين کتابخانه در ارتباطات بين المللي با سه دانشگاه آمريکا از جمله هاروارد، کلمبيا و کرنل از طريق ماهواره ارتباط برقرار مي کند.
 وي تصريح کرد: براي اين کتابخانه از همان زمان نقش کتابخانه ملي پزشکي در نظر گرفته شده بود يعني به عنوان کتابخانه ملي پزشکي ايران؛ بنابراين تا زماني که کتابخانه به ساختمان جديد منتقل شد که ?? سال نيز زمان برد، شايد به لحاظ فضا و وسعت فرم ملي نداشت اما در ساختار عملکردي، فرم ملي داشت، يعني واقعا کتابخانه ملي پزشکي ايران محسوب مي شد که به تمام دانشگاه ها و موسسات آموزش عالي در سطح کشور در حوزه اطلاع رساني و تامين منابع خدمات ارائه مي داد و بسياري از فارغ اتحصيلان کشور نام نيک اين کتابخانه و کتابداران آن را در اين رابطه به خاطر دارند.
جامعي ادامه داد: در فاصله زماني بين سال هاي ???? تا ???? و ???? و بعد از آن نيز خدمات کتابخانه ادامه پيدا مي کند، اين کتابخانه داراي منابع غني چاپي و ژورنال است بطوريکه تا سال ???? معادل ???? عنوان ژورنال به روز در حوزه پزشکي داشته است  که بالغ بر دو ميليون و ??? هزار شماره است که در مخازن کتابخانه نگهداري مي شود.
استاد تمام آناتومي و رئيس مرکز تحقيقات علوم اعصاب افزود: همچنين منابع چاپي کتابي به روز و کاملي در اين کتابخانه نيز موجود است به طوري که  وزارت بهداشت عمده منابع تخصصي اش براي آزمون هاي تخصصي خود را از اين کتابخانه تامين مي کند، بنابراين اين کتابخانه از زمان تاسيس و تاکنون يک نقش ملي ايفا کرده است.
جامعي در تشريح پتانسيل هاي کتابخانه مرکزي دانشگاه علوم پزشکي ايران عنوان کرد: از يک کتابخانه انتظار مي رود که منابع آن کامل باشد که منابع اين کتابخانه کامل است، علاوه بر اين در کنار کتابخانه مرکزي، شبکه کتابخانه اي دانشگاه وجود دارد، که شامل کتابخانه مرکزي و ?? کتابخانه تابع بيمارستاني و دانشکده اي است که از طريق درگاه کتابخانه مرکزي با يکديگر متصل هستند، بنابراين دانشگاه داراي يک شبکه کتابخانه اي است و ارتباط متقابل حرفه اي، تخصصي و نظارتي بين کتابخانه مرکزي و کتابخانه هاي تابعه دانشگاه وجود دارد، و مراجعين با دسترسي به درگاه کتابخانه مرکزي در حقيقت به منابع شبکه کتابخانه اي دانشگاه دسترسي دارند.
 وي ادامه داد: به جرات مي توان ادعا کرد در کمتر کتابخانه دانشگاه پزشکي کشور چنين منابع کاملي وجود دارد و يا حداقل در حوزه منابع چاپي جزو سه کتابخانه برتر دانشگاهي محسوب مي شويم. اين منابع با تلاش همکاران و مديران قبلي تکميل شده است، همچنين منابع ديجيتال به نسبت خوبي وجود دارد و سعي شده در مواقعي که امکان دسترسي به دلايلي بسته است کتابدارهاي کتابخانه، منابع را براي اعضاي هيئت علمي تهيه کنند. علاوه بر اين بخش پايان نامه هاي کتابخانه مرکزي بسيار کامل است و امکان دسترسي به ?? هزار پايان نامه از طريق درگاه براي مراجعين فراهم شده است.
 جامعي افزود: به لحاظ فضا نيز شرايطي خوبي در کتابخانه وجود دارد، بطوريکه ? طبقه مطالعه و دسترسي ديجيتال  و تالار کتاب در اختيار مراجعين قرار دارد، که با نيمه حضوري شدن دانشگاه تعداد مراجعين افزايش چشمگيري داشته است. در کتابخانه مرکزي يک طبقه به طور اختصاصي براي بانوان اختصاص داده  شده است، يک طبقه براي دانشجويان تحصيلات تکميلي و يک  بخش کتب فرهنگي در تالار کتاب قرار دارد. کتابخانه مرکزي دانشگاه، نخستين کتابخانه اي بود که به سيستم RFID مجهز شد.  کتابخانه لابي و آمفي تئاتر خوبي نيز وجود دارد و تمام اين امکانات کنار همديگر قرار گرفته تا يک فضاي مناسبي براي مراجعين فراهم شود.
 وي درخصوص برنامه هاي اجراي، آينده و دغدغه هاي مديريتي براي رونق بيشتر خدمات کتابخانه گفت: ساختمان کتابخانه دانشگاه علوم پزشکي ايران بدون شک يک مجموعه بي بديل است و برند اين دانشگاه محسوب مي شود و حتي برند وزارت بهداشت در حوزه کتابخانه اي و اطلاع رساني محسوب شود، زيرا در سطح دانشگاه هاي علوم پزشکي چنين مجموعه اي وجود ندارد.
 سرپرست مديريت اطلاع رساني پزشکي و منابع علمي دانشگاه افزود: کتابخانه در سطح تخصصي داراي بخش  پايان نامه ها و نمايه سازي،  فهرست نويسي، علم سنجي، فناوري اطلاعات و اطلاع رساني و بخش مرجع  است. بنابراين تلاش اين بوده مراجعيني که به اين کتابخانه مراجعه مي کنند دست خالي  و نااميد بر نگردند.
 جامعي ادامه داد: يکي از دغدغه ها براي کتابخانه مرکزي، حرکت به سمت افزايش ساعات حضور است، زيرا هم اکنون به علت محدوديت هاي مالي متاسفانه طبقات مطالعه در ساعت ??:?? تعطيل مي شود و فقط دوطبقه تا ساعت ??:?? باز است، درحاليکه اين مجموعه مانند مجموعه هاي ديگر دانشگاهي خارج از کشور بايد ?? ساعته باشد و يا حداقل تا ساعت ?? شب پذيراي اعضا و مراجعه کنندگان باشيم.
 وي تصريح کرد: اين موضوع نه تنها دغدغه کتابخانه مرکزي که به شدت مورد درخواست دانشجويان است. واقعيت اين است که زماني اين کتابخانه به حداکثر بازدهي و خلق ارزش مي رسد که تمام طبقات در بيست و چهارساعت براي مراجعين در دسترس باشد. حتي در حال حاضر کتابخانه هاي شهري مدت زماني بيشتر از اين کتابخانه در اختيار مراجعين است. از نظر بنده تعطيلي کتابخانه بر اساس ساعات اداري و يا حداکثر تا ساعت ?? آن هم فقط در دو طبقه  در شان يک کتابخانه با جايگاه کتابخانه مرکزي دانشگاه در يک دانشگاه تيپ يک که حرکت به سمت دانشگاه هاي نسل سوم يا نسل نو و پاسخگو در استراتژي خود دارد نيست.
 سرپرست مديريت اطلاع رساني پزشکي و منابع علمي دانشگاه تصريح کرد: برخي از مراجعه کنندگان، دانشجويان باليني هستند که بعدازظهر محل کار خود را ترک مي کنند و ساعات بعد را مي خواهند در کتابخانه حضور داشته باشد، بنابراين وقتي زمان فعاليت کتابخانه تا ساعت ?? باشد براي اين دانشجويان استفاده از اين مکان با توجه به ترافيک و ساعت محدود بازگشايي مناسب نيست.
 جامعي ادامه داد: بنابراين دغدغه افزايش ساعت فعاليت کتابخانه؛ دغدغه يک دهه اي به حساب مي آيد و هنوز به يک راهکار نرسيديم و شايد بيشترين دليل آن مسائل مالي است، ولي درخواست غيرممکني نيست و تجربه اين کار وجود دارد.
 وي در ادامه عنوان کرد: يکي از دغدغه هاي ديگر در کتابخانه اين است که در حوزه اطلاع رساني و فناوري الکترونيکي منابع؛ جزو به روز ترين دانشگاه ها باشيم. مثلا در مورد ژورنال ها، وزارت بهداشت يک کنسرسيوم دارد که دانشگاه ها در آن عضو هستند و ژورنال هايشان تامين مي شود ولي اين کنسرسيوم ها به دليل تحريم دسترسي بسته يا محدود شده است.
جامعي افزود: در گذشته يک ايده به وزارت بهداشت ارائه کرده بوديم که وزارت بهداشت يک دسترسي خاص به همه دانشگاه ها ارائه کند و يک سطح دسترسي مجزا نيز براساس نياز دانشگاه ها داده شود، مثلا دانشگاه علوم پزشکي ايران که بيش از يک هزار عضو هيئت علمي دارد و بيش از ???? دانشجوي تحصيلات تکميلي داشته و يازده دانشکده و ?? مرکز تحقيقاتي دارد و در نهايت ?? هزار دانشجو دارد، قابل مقايسه با دانشگاه تيپ دو و سه نيست، بنابراين نوع نيازها متفاوت است و به نظر مي رسد وزارت بهداشت بايد در اين زمينه چاره انديشي کنند.
مسئول کانون مجد دانشگاه (مشاورين جوان رياست دانشگاه) ادامه داد: همچنين يک دغدغه مهم  ديگر براي مديريت و همکاران کتابخانه دانشگاه وجود دارد مربوط به محيط اين کتابخانه است و بايد فضاي کتابخانه يک محيط توام با آرامش و زيبايي باشد، زيرا اگر کسي کتابخانه هاي خارج از کشور را بازديد کرده باشد يا از طريق اينترنت از اين کتابخانه هاي ديدن کرده باشد، يک محيط فرح بخش و آرام تداعي مي شود و تغيير کاربري بعضي از قسمت هاي کتابخانه که به علت کمبود فضا در دانشگاه رخ داده است باعث اختلاط فضاي داخلي کتابخانه شده است.
 جامعي تصريح کرد: حتي يک جاهاي از کتابخانه بايد براي لم دادن و استراحت باشد و حتي افراد بتوانند با شرايطي مشابه  و همانطور که در خانه، کتاب مي خوانند در اينجا هم همانگونه کتاب مطالعه کنند. البته شايد بخشي از مسائل فرهنگي کشورمان اين اجازه را ندهد ولي تا آنجا که اين شرايط فراهم مي شود اين محيط شکل بگيرد.
 وي ادامه داد: البته در ساختار اوليه و سال هاي نخست پس از افتتاح اين فضاها وجود داشت. واقعيت اين است که محيط دانشگاه ما براي دانشجويان آنقدر جذاب نيست که بخواهند بيشترين وقت شان را در دانشگاه سپري کنند، کتابخانه مرکزي دانشگاه به عنوان نماد خاص اين دانشگاه سعي کرده  و مي کند که با حمايت مسئولين بالا دستي محيطي را فراهم آورد و دانشجويان ساعات بيشتري در کتابخانه سپري کنند. دانشجويان دانشگاه بايد دانشگاه را خانه نخست شان بدانند و وقتي که از دانشگاه دور مي شوند دل شان براي آمدن به دانشگاه تنگ شود.
 
وي تاکيد کرد: مسئولان دانشگاه بايد به اين موضوع توجه کنند که ساختمان کتابخانه و عملکرد آن برند دانشگاه است، يعني هم اکنون وقتي نام اين دانشگاه شنيده مي شود برخلاف گذشته که سالن همايش هاي رازي تداعي مي شد الان علاوه بر آن  کتابخانه مرکزي دانشگاه نيز به ذهن افراد تداعي مي شود و بسياري از دانشجويان ديگر دانشگاه ها نيز علاقه مند هستند که از کتابخانه مرکزي استفاده کنند، بنابراين مسئولان دانشگاه بايد بپذيرند که کتابخانه مرکزي دانشگاه را نه تنها به لحاظ کاربردي که به عنوان برند دانشگاه حفظ ، ارتقا و تقويت کنند.
 جامعي در پايان عنوان کرد: از فرصتي که در هفته کتاب و کتابداري براي اين گفت و گو فراهم شد از روابط عمومي دانشگاه قدرداني مي کنم و درخواست دارم که فعاليت هاي مهمترين کتابخانه پزشکي کشور بيشتر معرفي شود زيرا ما بايد داشته هاي دانشگاه را به خوبي معرفي کنيم و حتي بتوان بخشي از هزينه هاي کتابخانه را از اين ارتباطات تامين کرد.
 وي تصريح کرد: البته قرار نيست کتابخانه بتواند تمام هزينه هاي خود را تامين کند زيرا تامين هزينه اين ساختمان با مساحت ?? هزار مترمربع که حتي از متراژ تمام مراکز تحقيقات دانشگاه نيز بيشتر است امکان پذير نيست، زيرا بخشي از آموزش و پژوهش هزينه کرد است ولي خروجي دانشگاه که فارغ التحصيلان موفق آن هستند ارزش افزوده است و رقمي نمي توان براي آن درنظر گرفت، بنابراين دانش آموخته ها، افتخار دانشگاه و ارزش افزوده محسوب مي شوند.
جامعي عنوان کرد: مديريت و همکاران پر تلاش کتابخانه مرکزي از دکتر پازوکي رياست دانشگاه، از دکتر کيواني معاونت تحقيقات و فناوري، از معاونت توسعه و معاونت آموزشي، درخواست داريم تا کتابخانه مرکزي دانشگاه را حمايت بيشتري کنند تا ما نيز بتوانيم خدمات بيشتري ارائه کنيم و جايگاه افتخار آميز پنج دهه اي اين کتابخانه را حفظ کنيم و در شان دانشگاهي که به سمت دانشگاه هاي نسل نو و پاسخگو حرکت مي کند ارتقا دهيم.
وي خاطرنشان کرد: وقتي برخي شب ها يا هنگام ترک محل کار از اتوبان هاي مجاور دانشگاه عبور مي کنم و مي بينم فقط چراغ دو طبقه کتابخانه روشن است و حتي در ساعت ?? ديگر آن دوطبقه نيز روشن نيست ناراحت مي شوم زيرا چراغ  دانشگاه، مراکز تحقيقاتي، دانشکده ها و کتابخانه بايد شب و روز براي حضور دانشجويان روشن بماند و دانشجويان از آنها استفاده کنند، در غير اين صورت دانشگاه تا سطح يک اداره نزول مي کند.
پايان مطلب//
عليرضا رمضانپور